توضیحات

مشخصات فنی دستگاه شیردوش

مشخصات فنی شیردوش

(کاربرد شیردوش ) با توجه افزایش جمعیت و گسترش روزافزون جمعیت شهرنشین تهیه مواد غذایی با روش های سنتی امکان پذیر نمی باشد در گذشته اکثریت جمعیت ساکن روستا ها بودند و به تناسب نیاز خود اقدام به تولید و مصرف مواد غذایی می کردند.

تولید شیر و گوشت برای جمعیت امروز تنها با روش های مدرن و مکانیزه امکان پذیر می باشد. شیر دوشی در گاوداری ها و دامداری های بزرگ به دلایل متعدد با رئوش سنتی امکان پذیر نمی باشد.

که از جمله آنها می توان به افزایش هزینه کارگری، افزایش رقابت در بازار محصولات، افزایش تعداد دام، افزایش تولید شیر دام های اصلاح نژاد شده، افزایش دفعات شیردوشی، کنترل میکروب ها و آلودگی که در روش های سنتی نمی توان به این سطح از کیفیت و عملکرد دست یافت.

امروزه حتی در واحد های کوچک دامپروری نیز برای صرفه جویی در وقت و هزینه تلاش می شود از دستگاه های کوچک شیر دوشی استفاده گردد.

ماشین های شیردوش از پرکاربردترین دستگاه های استفاده شده در واحد های گاوداری می باشد که می تواند با کاهش هزینه کارگری و افزایش کیفیت شیر تولیدی تاثیر بسزایی در میزان سود و زیان واحد تولید دام داشته باشد.

با توجه به وسعت گاوداری و تعداد دام ها از دو مدل ماشین شیردوش ثابت و سیار استفاده می شود. از شیردوش های سیار عمدتا برای واحد های کوچک دامداری و از انواع سیستم های شیردوشی ثابت برای گاوداری های بزرگ و صنعتی استفاده می گردد.

همچنین می توانید جهت صرفه جویی در هزینه های خود دستگاه شیردوش گاوداری دست دوم تهیه کنید.

اصول و طرز کار این دستگاه ها به یک شکل می باشد با این تفاوت که در شیر دوش های ثابت شیر دوشیده شده در مخازن بزرگ جمع آوری شده سپس به تانکر حمل شیر جهت انتقال به مراکز فراوری پمپاژ می گردد

اما در دستگاه شیردوش سیار مخزن همراه واحد شیر دوشی می باشد که پس از پر شدن باید داخل بیدون های حمل شیر تخلیه می گردند.

آشنایی و شناخت مکانیزم دستگاه های شیردوشی و نحوه استفاده از آن باعث افزایش عمر قطعات و لوازم دستگاه شیردوش، کاستن از مشکلات و بیماری های مرتبط با پستان دام و همکاری مناسب دام در شیر دهی و افزایش عملکرد در شیر تولیدی می گردد.

وظیفه یک دستگاه شیردوش مکش شیر از پستان و انتقال آن به تانکر جمع آوری شیر با حداقل خطرات به سلامت دام و بهداشت شیر تولید شده می باشد. ماشین های شیردوشی می توانند در کنترل و یا ایجاد بیماری ورم پستان و همچنین کیفیت شیر نقش بسزایی داشته باشند.

اصول کار دستگاه شیردوش برگرفته از نحوه مکیدن پستان مادر توسط گوساله می باشد. گوساله با مکیدن پستان فضای خلاء ایجاد می کند که باعث می شود شیر از پستان به داخل دهان جریان یابد و این مکیدن و بلعیدن شیر به تناوب ادامه می یابد

و در هنگاه بلعیدن به پستان اجازه استراحت می دهد. دستگاه شیردوش نیز از این روش الگو گرفته و اقدام به دوشیدن پستان حیوان می کند.

اجزا شیردوش صنعتی

1. پمپ خلاء
2. رگلاتور
3. پولساتور یا نبض ساز
4. شلنگ های انتقال شیر و هوا
5. خرچنگی و پستانک ها (لاینر های اتصال به پستان)
6. مخزن جمع آوری شیر

پمپ خلاء

پمپ خلاء هوای داخل لوله های دستگاه شیردوش را تخلیه می کند و موجب دوشیدن پستان و انتقال آن به تانک شیر می شود. ظرفیت این پمپ ها با توجه به تعداد واحد های دوشش، طول لوله های انتقال، نوع دستگاه نبض ساز (پولساتور) و نوع دستگاه شیردوش تعیین می گردد.

انتخاب پمپ خلاء مناسب

طبق توصیه های صورت گرفته برای سیستم های شیردوشی ثابت با مسیر های انتقال شیر تا مخزن اصلی تعیین ظرفیت عبارت است از: (100 (تعداد واحد شیر دوش) *25)=ظرفیت پمپ خلاء (لیتر هوا در دقیقه) به عنوان مثال در یک واحد گاوداری با 20 واحد شیردوش ظرفیت پمپ باید 600 لیتر در دقیقه تخلیه هوا باشد. این ظرفیت در شیردوش های سیار بدون لوله کشی انتقال شیر و مکش هوا 40 (تعداد واحد دوشش*25) می باشد.

رگلاتور

کارکرد رگلاتور تنظیم میزان فشار مکش است. میزان مکش می بایست در اندازه مشخصی (حدود 380-330 ميلي متر جيـوه) تعریف شود که با کمتر شدن از این مقدار لاینر ها از پستان گاو جدا می شوند و با بیشتر شدن از این مقدار موجب آسیب به پستان (ورم پستان) گاو می گردد رگلاتور با تنظیم این میزان فشار در صورت نوسان پمپ خلاء و تغییرمیزان فشار مسیر ورود هوا را باز می کند و موجب تنظیم شدن فشار منفی می شود گیج فشار سنج مسیر خلاء می بایست در نقطه مناسب و قابل رویت نصب گردد.

در مسیر ورود هوا از رگلاتور به سیستم خلاء فیلتر هایی برای جلوگیری از ورود آلودگی نصب می باشد این مسیر ها دریچه های بهداشتی رگلاتور نامیده می شوند. رگولاتور دارای حسگر می باشد که میزان خلاء را با فشار هوای آزاد مقایسه می کند و در صورت افزایش میزان خلاء مسیر ورود هوا را باز می کند برای جلوگیری از نوسانات خلاء و تولید یکنواخت فشار مکش در مسیر خلاء مخزنی برای ذخیره فشار مکش تعبیه می گردد، مسیر لوله های خلاء و لوله های انتقال شیر تا حد امکان باید کوتاه، مستقیم و با کمترین زانویی باشد.

لوله های خلاء

این لوله ها از فلز ضد زنگ و یا از پلی اتیلن انتخاب می شوند و مکش تولید شده را از پمپ خلا به دستگاه شیردوشی می رسانند، وجود منافذ در این لوله موجب اختلال در فرایند شیردوشی می گردد.

لاینر و خرچنگی

به مجموعه پستانک های لاستیکی و لوله های انتقال شیر و لوله های خلا خرچنگی گفته می شود لاینر ها پستانک های لاستیکی می باشند که نقطه اتصال دستگاه شیردوش به پستان گاو می باشد این پستانک ها در داخل غلاف فلزی (فنجانک) استیل زنگ نزن یا آلومینیومی با غشای لاستیکی می باشند و برای هر واحد شیردوش به تناسب پستان های گاو چهار عدد و برای بز و گوسفند دو عدد می باشد. لاینر ها از طریق مکش دائمی به پستان می چسبند. خرچنگی با ثابت نگهداشتن میزان خلاء عبور آسان شیر را ممکن می کند و از پس زدن آن به پستان ممانعت می کند.

از قسمت شیشه ای و شفاف خرچنگی می توان میزان خروج شیر را مشاهده کرد. کارگر شیردوش از طریق مشاهده میزان خروج شیر اقدام به قطع کردن شیردوشی می نماید.

شیلنگ های انتقال شیر و خلاء هوا به خوشه خرچنگی متصل هستند. از طریق ضامن روی خرچنگی کارگر اقدام به قطع و یا وصل کردن مکش خلاء می کند. با توجه به میزان تولید شیر گاو ها خرچنگی ها در ظرفیت های مختلف تولید می شوند.

دهانه لاینر ها بگونه ای طراحی شده است که قبل از اتصال به پستان از ورود هوا به مسیر انتقال شیر جلوگیری می کند. سطح بهداشت لاینر های خرچنگی بسیار حائز اهمیت می باشد سطح بهداشت لاینر ها، نرم و زبر بودن لاستیک آنها تاثیر مستقیمی در صدمه به پستان و عفونت و ورم آن خواهد داشت.

طبق دستور شرکت های سازنده لاینر با توجه به جنس و کیفیت آنها و تعداد گله و میزان ساعت های استفاده، پس از حدود 2500 مرتبه استفاده می بایست تعویض گردند.

تعویض بموقع لاینر ها از بروز بیماری ها و خسارات فراوانی که ممکن است تمامی گله را درگیر کند جلوگیری نماید در صورت مشاهده ورم پستان در گله تعویض سریع تمامی لاینر ها تاثیر زیادی در کاهش صدمات و تلفات خواهد داشت.

نبض ساز (پولساتور)

جریان شیر از پستان بطور یکنواخت صورت نمی گیرد سیستم پستان بگونه است که پس از هر بار دوشش نیاز است مکش قطع شده و به پستان استراحت داده شود تا شیر در محفظه پستانی جمع شود.

دستگاه پولساتور در بازه های زمانی مشخص باعث قطع و وصل مکش می شود. این کار پولساتور باعث می شود لاینر ها باز و بسته شوند که موجب دوشش شیر می شود.

معمولا با توجه به حجم تولید شیر گاو این نبض ها بین 50 تا 80 مرتبه در دقیقه تکرار می شوند. پولساتور در مسیر مکش قرار گرفته و به تناوب مشخص مسیر هوا و خلاء را باز و بسته می کند.

پولساتور ها در انواع برقی یا پنوماتیکی تولید می شوند در بازه زمانی که پستان استراحت می کند پولساتور مسیر هوا را به پشت لاینر ها باز می کند که این کار باعث می شود لاینر جمع شده و مسیر حرکت شیر قطع گردد که دراین حالت پستان فرصت استراحت پیدا می کند.

بازه زمانی دوشش به بازه زمانی استراحت پستان نسبت پولساتور نامیده می شود هرچه میزان تولید و خروج شیر گاو بیشتر شود این نسبت بزرگتر می گردد.

با توجه به اصلاحات نژادی و تغذیه ای گاو ها امروزه این نسبت از یک به یک برای گاو های قدیمی به دو به یک و برای برخی از موارد به دو و نیم به یک تغییر پیدا کرده است.

لوله های انتقال شیر

این لوله ها با توجه به حجم شیر تولیدی در قطر های مناسب انتخاب می شود جنس این لوله ها از استیل ضد زنگ یا شیشه با حداقل خم کاری و بدون منافذ می باشند. پس از هر بار شیر دوشی می بایست برای جلوگیری از رشد میکروب ها تمامی مسیر شسته شود.

مخزن جمع آوری شیر

شیر دوشیده شده در مخازن شیر جمع آوری می شوند. این مخزن ها از جنس آلومنیوم، استیل ضد زنگ، پلاستیکی و شیشه می باشد که در دو حالت ثابت و سیار مورد استفاده قرار می گیرند. در شیردوش های سیار به همراه واحد شیردوش با شاسی واحد جابجا می شود و در شیردوش های ثابت که بصورت شیشه ای مدرج می باشد با نام میلکومتر شناخته می شود که از طریق آن میزان شیر تولیدی هر گاو نیز اندازه گیری می شود. ظرفیت میلکومتر ها بین 20 تا 24 لیتر می باشد.